Van kleins af aan verwonderde Mirjam zich erover dat jezelf zijn niet per se genoeg is om in de ogen van anderen geslaagd te zijn. En dat die anderen vaak verlangen dat wij vooral die dingen gaan doen waardoor we in hún ogen geslaagd zijn. Leven dus, in het keurslijf dat de maatschappij ons opdringt. Hoewel Mirjam dit al snel doorzag, kostte het haar toch veel moeite om daadwerkelijk zichzelf te zijn en daar naar te leven. Maar tegenwoordig doet ze het. In volle glorie en met voor iedereen – vooral de kleinsten – die belangrijke booschap: wees jezelf, het is het beste en mooiste wat je kunt zijn!
Het verhaal van Mirjam (49) begint in een warm nest, maar helaas ook met een hardnekkige longaandoening. Al op jonge leeftijd brengt zij lange periodes door in ziekenhuizen en klinieken, zelfs in het buitenland. Haar ouders proberen er zoveel mogelijk voor haar te zijn, maar Mirjam brengt desalniettemin veel tijd alleen door. “Ik kan me het moment herinneren dat ik heel duidelijk inzag: Ik sta er alleen voor. Mijn ouders kunnen wel van me houden, maar ik moet het toch alleen doen. Ik heb hierdoor een radar ontwikkeld. Ik ging heel erg in me opnemen: wat drijft mensen, wie zijn zij nou echt? Het viel me op dat mensen elkaar maar weinig ruimte gunnen om zichzelf te zijn.”
“Ik was een makkelijke leerling, maar voor wat mij werkelijk interesseerde was geen ruimte.”
Allemaal voldoendes graag
School speelde een belangrijke rol in het beeld dat Mirjam kreeg: “Ik was een makkelijke leerling, maar voor wat mij werkelijk interesseerde was geen ruimte. Ik werd bijvoorbeeld beoordeeld op rekenen, maar ik was er helemaal niet goed in. Ik heb me afgevraagd waarom ik niet mocht leren wat ík wilde leren. Ik was creatief; ik wilde schrijven, tekenen, frutselen, dingen ontdekken. Laat anderen maar goed zijn in rekenen, dacht ik. Maar ik moest alles voldoende kunnen en met mij de rest van de klas.”
Eenheidsworstjes
Het legt de basis voor menig minderwaardigheidscomplex, vindt Mirjam. “Het westerse schoolsysteem produceert vanaf de laagste klassen eenheidsworstjes. Allemaal moeten we voldoen aan de standaard. Maar als je zo jong al de boodschap krijgt dat je niet goed genoeg bent als je cijfers niet hoog genoeg zijn, dan laat dit zijn sporen achter.”
Ze vervolgt: “Ik zie veel volwassenen worstelen met het knagende gevoel dat ze niet zijn zoals ze zijn; een zelfbeeld dat al in hun jeugd is ontstaan.” Dit werkt door in relaties, vindt ze. “Liefde is het allerbelangrijkste in ons leven, maar we leren er niet mee omgaan. Relaties gaan stuk, mensen komen in conflict en keer op keer geven we het op, ook als er kinderen in het spel zijn. Alles door dat diepgewortelde gevoel dat we niet goed zijn zoals we zijn.”
“Ik probeerde mijn huwelijken te laten lijken op het plaatje dat ik kende, maar dat werkte niet.”
Tweemaal op de klippen
Mirjam weet waar ze het over heeft. Tweemaal was ze getrouwd en tweemaal ging het mis. “Ik probeerde mijn huwelijken te laten lijken op het plaatje dat ik kende, maar dat werkte niet. Ik voelde dat het niet klopte, maar ik wist niet hoe ik eruit kon komen. Want hoe doe je dat in de praktijk, je hart volgen? Het kan een lastige en pijnlijke zoektocht zijn, want je wilt het zo graag en je probeert het zo hard, maar kennelijk is dat toch niet genoeg. Pas veel later ben ik gaan inzien dat het gaat om de relatie die je hebt met jezelf en dat die goed mag zijn voordat je je verbindt met een ander.”
Worsteling eigen kinderen
Het was voor Mirjam een harde les, want ze voedt haar drie kinderen nu al bijna tien jaar alleen op. Met zijn vieren hebben ze het goed, maar soms ook moeilijk. Met hun worstelingen bij het opgroeien roepen haar zoons bij Mirjam weer die verwondering op van haar kinderjaren. “Ik zie dat ze het van tijd tot tijd heel moeilijk vinden om te voldoen aan alle verwachtingen van buitenaf. Ze zijn zich vaak heel bewust dat zij, om erbij te horen, gedrag moeten vertonen dat moeilijk is, of dat ze eigenlijk niet wíllen vertonen. Dit is zeer frustrerend voor hen, maar ook voor mij als hun moeder.”
Onderwijs op de schop
De oplossing is wat Mirjam betreft een maatschappij die kinderen leert dat ze goed zijn zoals ze zijn en die hen ruimte biedt om de wereld te ontdekken via de dingen die hen interesseren. School speelt hierin een belangrijke rol. Het werd haar persoonlijke missie: de structuur van het basisonderwijs veranderen. Mirjam: “We moeten stoppen met het toetsen van kinderen zoals we dat nu doen. De nadruk ligt consequent op wat niet goed is, wat afwijkt. Dit beschadigt mensen, het is pijnlijk, stuitend. Het zou juist moeten draaien om de natuurlijke interesses van kinderen en om het uitbouwen van de dingen die wél goed gaan.”
De juiste motivatie
Mirjam geeft het voorbeeld van een jongetje van 8 jaar oud dat niet wilde leren lezen en schrijven. “Zijn ouders maakten zich zorgen, maar gelukkig had hij een slimme juf. Het jongetje had veel interesse in kippen. Bij de school hadden ze kippen en die hielp hij verzorgen. Toen op een dag een van de kippen ziek werd, wilde hij weten wat hij hieraan kon doen. Zijn juf zei tegen hem: ‘Dat kun je opzoeken in de bibliotheek. Ik help je wel.’ Binnen de kortste keren kon het jongetje lezen.” Iets soortgelijks heeft Mirjam zelf meegemaakt. “Ik was gek op verhalen. Mijn zus las mij altijd voor. Dat vond ik gemakkelijker dan zelf leren lezen. Tot mijn ouders mijn zus verboden nog langer voor te lezen. Toen kon ik het binnen een week.”
Wat je missie ook is, je kunt hem laten werken. Dit heb ik aan mijn eigen kinderen willen laten zien en ik zou willen dat ieder kind dit meekrijgt.
Eigen kompas
De kruistocht van Mirjam is bedoeld om de wereld te helpen klaarmaken voor het idee dat kinderen op de basisschool aan de slag kunnen met hun eigen interesses als kompas. “Dan is er geen sprake meer van strijd of verzet, want iedereen werkt op zijn eigen moment aan de dingen waar hij of zij beter in wil worden”, zegt ze.
Boek
Om haar missie kracht bij te zetten, schreef Mirjam een boek. “Ik wil kinderen vertellen dat ze goed zijn zoals ze zijn en dat ze alles kunnen doen en worden wat ze willen. Vanzelfsprekend laten die kleintjes zich leiden door romantische beelden van succesvolle wereldsterren en dappere helden, maar het gaat om wat eronder zit. Daarom heet mijn boek ‘Word rijk, knap & beroemd (en vooral heel gelukkig)’. Want wat je missie ook is, je kunt hem laten werken. Dat heb ik aan mijn eigen kinderen willen laten zien en ik zou willen dat ieder kind dit meekrijgt.”
Als je er 100% van overtuigd ben dat je goed bent zoals je bent, hoef je ook niet bang te zijn dat een ander beter is.
Liefdesguerilla
Dit vergt echter wel dat ook volwassenen er anders naar gaan kijken. Want het zijn de volwassenen die de kinderen begeleiden. Daarom heeft Mirjam ook voor hen een project opgezet: The Love Guerilla. “Ik vind dat we aardiger moeten zijn voor elkaar”, zegt ze. “Niemand houdt van conflicten, daar hebben we allemaal weerstand tegen, maar toch gebeurt het voortdurend. Dit heeft te maken met concurrentie. Iedereen probeert het beste te worden in dat opgelegde plaatje. Maar als ik er 100% van overtuigd ben dat ik goed ben zoals ik ben, hoef ik ook niet bang te zijn dat een ander beter is. Als we dat doorkrijgen, zijn er veel minder conflicten.”
Klein gebaar, groots effect
The Love Guerilla bestaat uit daden van liefde. Mirjam: “Al jaren stuur ik met mijn kinderen wenskaarten naar onbekende mensen. Op de kaartjes wensen we mensen een prettige dag en leggen we uit waarom we dit doen. Het is een kleine moeite en als je de kaartjes zelf maakt, kost het slechts een postzegel per keer. Dat je hier veel mee bereikt, bleek toen we een keer bezoek ontvingen van een man. Hij vertelde dat hij zijn dochtertje had verloren, in conflict was gekomen met zijn vrouw, aan het drinken was geslagen, zijn baan was verloren en niets meer had om voor te leven. Ons kaartje viel in zijn brievenbus op een cruciaal moment. Het had hem wakker geschud en hij was ons er bijzonder dankbaar voor.”
“Vriendelijkheid voor elkaar is hard nodig.”
Olievlek
Dit soort acties ziet Mirjam graag verspreiden als een olievlek. “Het kan van alles zijn; een kaartje bij iemand in de bus, een vriendelijke boodschap met stoepkrijt op het troittoir, of bloemen uit de tuin in een jampotje voor de deur bij een buurman of buurvrouw.” Dat mensen dit vervolgens zelf ook gaan doen, is het guerilla-effect; niet meer te stoppen. “En dat moet ook, want het is hard nodig”, bepleit Mirjam. “Zoveel mensen zijn eenzaam, worstelen met het betalen van hun rekeningen, hebben moeite om hun kinderen groot brengen. En dan opeens staat er iets aardigs voor de deur. Dat kleurt je dag.”
Het is tijd
Stukje bij beetje ziet Mirjam de maatschappij veranderen. “Ik geloof dat het tijd is. Mensen beginnen te beseffen dat Cito-toetsen niet het juiste middel zijn om het beste uit kinderen te halen. Maar het systeem staat nog steeds. Nog altijd is er die grijze balk waar we allemaal in moeten passen. En nog altijd zijn er zoveel volwassenen die dingen doen waar ze totaal niet gelukkig van worden.
Kippen verzorgen
Ik blijf me er daarom voor inzetten. Ik blijf roepen dat je in jezelf mag geloven en te kiezen voor de dingen die je blij maken. Als jij weet dat jouw passie het verzorgen van kippen is, geef er dan aandacht aan. Je hoeft er niet per se van te kunnen leven, maar maak er plek voor in je leven, al is het maar zijdelings. Het is de eerste stap naar een leven en een wereld waarin je naar volle tevredenheid jezelf kunt zijn.
Voor meer informatie over het boek ‘Word rijk, knap & beroemd (en vooral gelukkig)’ en The Love Guerilla kijk je op de site van Mirjam >
Help je mee?
Wil je helpen? Like dan de pagina van 365 Mooie Mensen op Facebook. Op deze manier komen meer mensen met het inspirerende verhaal van Mirjam in contact. En het helpt mij om nieuwe Mooie Mensen te vinden voor meer van dit soort prachtige interviews.
Weet je zelf iemand, stuur me dan een tip. Op naar de 365!